نویسنده مهمان: شاهرخ درویش‌پناه
۰۹۱۸-۴۲۴-۸۹۰۹
این را تصور کن : برای هر چیزی که گوش میکنی زیرنویس خودکار وجود دارد . آنها به سادگی به صورت یک معجزه در سرت یا در هوای مقابلت به محض اینکه با گوشت برخورد میکنند ظاهر میشوند. صرف نظر از اینکه آنها اخباری هستند که صبحها گوش میکنی یا مکالمه با همسایه‌ات باشد ، درک شنیداری در آزمونهای زبان آلمانی … این عالی نخواهد بود ؟ نوعی حباب گفتار که چیزی را که شنیده‌ای در آن نوشته شده است ؟ چنین چیزی را من اغلب هنگام یادگیری زبان خارجی آرزو کرده‌ام ! به این صورت به سادگی آدم میتواند بخواند و احتمالا سریعتر موضوع را متوجه شود .
آیا تقویت مهارت شنیداری زبان آلمانی سخت است؟
درک شنیداری به ویژه برای بسیاری از زبان‌آموزان آلمانی دشوار است. احتمالا همچنین از اینکه مدت زیادی است زبان آلمانی یاد میگیری کاملا ناامید شده‌ای . با این وجود این احساس را داری که آلمانی را هرگز به درستی نمیتوانی دنبال کنی. این واقعا آزاردهنده است ، نه ؟! در اینجا میتوانی چند توصیه‌ی کلی برای اینکه چگونه فعالانه درک شنیداریت را بهتر کنی ، پیدا میکنی . بنابراین نباید بیهوده به یافتن زیرنویس‌های جادویی و حباب‌های گفتاری امیدوار باشی .
Hörverständnis یا Hörverstehen منظور چیست ؟
احتمالا در ابتدا میخواهی بدانی در واقع Hörverstehen دقیقا به چه معناست؟ اگر به این کلمه توجه کنی ، یک کلمه دو بخشی را پیدا میکنی یعنی Hör (شنیدن) و verstehen (فهمیدن) ، این دقیقا همان چیزی است که معنا میده : تو چیزی را میشنوی و سپس میفهمی که معنای آن چه بوده است؟ اگر چه این قضیه ساده به نظر میرسد اما در حقیقت درک شنیداری یک فرایند شناختی بسیار پیچیده است. گوشهایت در ابتدا باید صدایی را متوجه شوند، سپس کلمات را تشخیص دهی و در نهایت چیزی را از آنها نتیجه بگیری. چونکه درک شنیداری چیزی بیشتر از فقط درک کلمات است ! طبیعتا نباید تک‌تک کلمات را آنطور که در فرهنگ لغت توضیح داده شده است را بفهمی بلکه باید کلمات را در یک بافت طبقه‌بندی کنی و سپس بتوانی درباره چیزی که گوینده میخواهد اظهار کند قضاوت کنی .
در اصل این قضیه مانند درک مطلب است که در آن لزوما نیازی نیست حتما تمامی کلمات را بدانی تا ارتباطات (ارتباط کلمات با هم ) را تشخیص دهی .
۴ مهارت هر زبان
همانطور که قطعا میدانی در آموزش زبانهای خارجی به طور سنتی بین چهار مهارت تفاوت قایل میشویم : درک شنیداری(Hörverstehen) ، درک مطلب(Lesen) ، نوشتن(Schreiben) و صحبت کردن(Sprechen) . هر کسی نقاط قوت و ضعف خود را دارد . شاید برای تو خواندن و نوشتن راحتتر باشد زیرا زمان بیشتری برای فکر کردن داری. در مقابل اغلب هنگام گوش کردن و صحبت کردن باید بسیار سریع باشی. البته ما اغلب بسیار بر روی یک توانایی تمرکز میکنیم ، برای مثال تو فکر میکنی: ” من باید درک شنیداریم را بهتر کنم “. اما قطعا باید از این آگاه باشی که مهارت‌های مختلف به صورت ایزوله از یکدیگر جدا نیستند، بلکه ارتباط نزدیکی با هم دارند. سپس از این تعجب نخواهی کرد که چرا در توصیه‌های زیر برای اینکه بر روی درک شنیداریت کار کنی بیشتر از همه چیز باید به زبان آلمانی صحبت کنی .
آلمانی گوش کردن – ۷ توصیه شگفت‌انگیز
در زیر ۷توصیه سودمند ارائه شده که مطمئنا به شما کمک میکند تا مهارت‌های شنیداری خود را بهبود ببخشید. چند توصیه احتمالا برایت تازگی نداشته باشد، برخی دیگر هم احتمالا تو را متعجب کند. پیدا کن که چطوری به موثرترین شکل میتوانی بهتر شوی ! در نهایت ما میخواهیم همه زبان زیبای آلمانی را بدون ناامیدی گوش کنیم، اینطور نیست؟!
توصیه ۱ : از خودت بپرس ، مهارت شنیداری‌ات در چه سطحی قرار دارد
باید برایت مشخص باشد، نقطه شروعت چیست ؟ این خیلی مهمه که نباید بیش از اندازه از خودت توقع داشته باشی! وگرنه سریعا تسلیم میشوی. حتما این را میدانی که ، درجه سختی آزمونهای زبان آلمانی از سطحی به سطح دیگر متفاوت است. بخش آزمون شنیداری(Hören) سطح A1 طبیعتا بسیار آسان‌تر از درک شنیداری سطح C1 است.
تعیین سطح زبان آلمانی:
همچنین از خودت بپرس : سطح زبان آلمانی من چطور است؟ با خودت صادق باش: برای مثال آیا قبلا دوره B1 را گذرانده‌ای اما اصلا از این بابت مطمئن نیستی و در واقع همه چیز را فراموش کرده‌ای؟ پس نباید به هیچ وجه به سمت درک شنیداری سطح B2 بروی. این مهمه که توقعات واقع‌بینانه‌ای از خودت داشته باشی! علاوه بر دانستن سطح زبان خود ، سوالات زیر را نیز میتوانی از خودت بپرسی:
کدام نوع از متون شنیداری را میشناسم؟
چگونه تاکنون درک شنیداری خود را تمرین کرده‌ام؟
هنگام شنیدن چه نوع متنی به ویژه برایم سخت است؟
این بدان معناست که تو باید مکانهای گوش دادن و تمرینهای گوش دادنی را که با سطح شخصی مطابقت دارد پیدا کنی .
توصیه ۲: یک هدف برای درک شنواییت مشخص کن
Ziele setzen und anfangen.
هدف‌گذاری کن و شروع کن.
همین ما را به نکته بعدی میرساند: اگر میدانی از کجا شروع کنی، میتوانی به یک هدف فکرکنی. هدف تو تا حد ممکن باید مشخص باشد اینکه” من میخواهم درک شنیداریم را به سطح C1 برسانم ” به اندازه کافی مشخص نیست ! آیا میخواهی در آزمون سطح C1 شرکت کنی ؟ پس باید اطلاعات کافی را به دست آوری که بخش(Teil) شنیداری چگونه است؟
برای مثال آزمونهای DSH و یا TestDaF برای ورود به دانشگاه با آزمونهای موسسه گوته تفاوت وجود دارد. اینجا باید دقت کنی که دقیقا چه چیزی در فرمت امتحان برای تو دشوار است و چگونه میخواهی خود را ارتقا ببخشی. به عنوان نمونه ، دستیابی به یک امتیاز مشخص ممکن است یک هدف خوب باشد. همچنین اگر در حال حاضر برای آزمون آماده نمیشوی، میتوانی یک هدف کاملا مشخص برای خودت تعیین کنی. تو میتوانی از خودت سوال کنی:
چه چیزی را دقیقا میخواهی بهتر بفهمی و چه کسی؟ آیا میخواهی بتوانی مکالمات روزمره را بهتر دنبال کنی یا در سخنرانیهای پزشکی مشکل داری؟ آیا به حفاظت از محیط‌زیست(Umweltschutz) علاقه داری و میخواهی مستندهای مربوط به آن را به زبان آلمانی بفهمی ؟ آیا میخواهی منظور مشتریان خود را که با لهجه آسان صحبت میکنند را بفهمی ؟ از اینکه هدف و اولویتت در بهبود درک شنیداری چیست آگاه باش!
توصیه ۳ : مشکل خودت را در درک شنیداری پیدا کن !
هنگامی که درباره هدف خود فکر کرده‌اید ، باید برای خودت آشکار کنی که چه چیزی تاکنون تو را از رسیدن به هدفت باز داشته است : چه چیزی مابین تو و هدفت قرار گرفته است ؟ دلایل بسیاری وجود دارد که چرا هنگام گوش دادن هیچی نمیفهمیم. همانطور که در بالا گفته شد باید بر روی سطح زبان خود تمرکز کنی. واضح است که در سطح B1 پیگیری بحثهای سیاسی تلویزیونی برایت مشکل است، چونکه هر سطح زبان آلمانی از A1 تا C2 دایره لغات خاص خود را دارد. اما برای مثال ، فقط میتوانی بخشهایی از یک مکالمه روزمره را درک کنی؟ آیا به این دلیل است که گویشوران بومی خیلی سریع صحبت میکنند؟ یا شاید صدای پس‌زمینه خیلی بلند است؟
زبان محاوره میتواند مشکل ساز شود، اگر ندانی که چگونه از آن استفاده کنی. ممکن است هنوز به سطح زبان خود اعتماد نداری، این بدان معناست که مغزت نمیتواند هنگام گوش دادن، چیزهایی را که قبلا آموخته است به سرعت به خاطر بیاورد، چرا که آن را به قدر کافی به کار نبرده‌ای .
توصیه ۴ : تا جایی که ممکن است آلمانی گوش کن !
Übung macht den Meister.
تمرین کردن از آدم استاد میسازه .
به منظور تقویت درک شنیداری پایدار خود ، هرگز تسلیم نشو و به طور منظم تمرین کن ، این تنها راهی است که گوشهایت به تدریج به گوش دادن به زبان آلمانی عادت میکند. علاوه بر آن نباید خودت را به متون شنیداری رایج در کتاب‌های آلمانی محدود کنی ، سعی کن تا آنجا که ممکن است اغلب آلمانی گوش کنی ، ترجیحا نیم ساعت از روز را به این کار اختصاص بده. منابع شنیداری مختلفی همچون موزیک‌های آلمانی، پادکستهای سطح‌بندی‌شده، برنامه‌های رادیویی، فیلم‌ها و سریالی آلمانی و … برای همه سطح‌های شنیداری از A1 تا C2 به دفعات قبلا معرفی شده که میتوانی رجوع کنی.
پادکستهای آلمانی و اخبار با سرعت‌های مختلف اغلب به طور خاص برای زبان‌آموزان آلمانی تنظیم میشوند . همچنین اغلب می‌توانید سرعت مطالب ویدئویی مانند مستندها و فیلم‌ها را کاهش دهید یا زیرنویس آلمانی را روشن کنید ( ترجیحا برای دو سه بار گوش کن. این کار کمک میکند که خودت را تست کنی و دایره واژگانت را بسازی . همچنین با تمرینهای شنیداری معمولی ، مانند متن‌های شنیداری و تستهای شبیه‌سازی‌شده، معمولا یک اسکریپت یعنی یک نسخه متنی از آنچه گفته شده است را پیدا خواهی کرد(Hörtext) . اما به این توجه داشته باش که هرگز نباید مصرانه تلاش کنی تا تک تک کلمات را بفهمی ! برای این کار تمرکز کافی نیست .
توصیه ۵ : از استراتژی‌های گوش دادن استفاده کن
به جای توجه به تمام جزییات، یعنی استفاده از ” گوش دادن با جزییات” میتوانی از استراتژی‌های گوش دادن ” گوش دادن کلی” و ” گوش دادن انتخابی” برای یافتن مهمترین چیزها استفاده کنی. به ویژه زمانی که برای اولین بار گوش می‌دهی کافیست که به یک تصور کلی از موضوع برسی یعنی همان ” گوش دادن کلی”. اینگونه اگر در بعضی جاها همه چیز را نمی‌فهمی جای نگرانی نیست . سعی کن فقط روی موارد ضروری تمرکز کنی که اغلب توسط سخنرانان به صورت ویژه تاکید می‌شود .
به‌طور کلی باید به صدای افراد و نحوه صحبت آنها توجه کرد . لحن صدا به تنهایی اغلب میتواند چیزهای زیادی را نشان دهد. در صورتی که با فرمت سمعی و بصری کار میکنی ، یعنی تمرین شنیداری و بینایی ، از حالات چهره ، زبان بدن و ژست‌ها نیز چیزهایی را متوجه شوی . با ” گوش دادن انتخابی ” باید اطلاعات صریح و واضح را بشنوی که معمولا میتواند شماره پلت فرم در یک اعلامیه ایستگاه باشد. برای بخش-های کوتاه فقط باید با دقت بیشتری گوش کنی یعنی به جزییات توجه داشته باشی. به عنوان مثال باید یک علت، پیامد یا نظر ضمنی را تشخیص دهی . بنابراین به نکاتی که باید هنگام پرسیدن تمرین شنیداری خود توجه کنی، دقت کن . در حین گوش دادن از کلمات کلیدی و سوالات یادداشت برداری کن ( چه کسی در حال بحث است ؟ و غیره ). در بسیاری از آزمونهای زبان آلمانی لازم است که بتوانی آنچه را که شنیده‌ای به زبان خودت فرمول‌بندی کنی .
توصیه ۶ : درباره این صحبت کن که هنگام گوش دادن چه چیزی را میخواهی بفهمی!
صرف نظر از اینکه آیا میخواهی یک سخنرانی پزشکی یا یک مکالمه روزمره مثلا “سفارش غذا در رستوران” را بهتر درک کنی : به هیچ وجه نباید فکر کنی که فهم شنیداری چیزی غیرفعال است . اگر میخواهی بیشتر بفهمی باید خودت صحبت کنی! همچنین میتوانی با یادداشت‌برداری از قبل آماده شوی. ترجیحا در هر منطقه کسانی را که به زبان آن منطقه صحبت میکنند یا پارتنرهای تاندم را در اینترنت جستجو کن تا بتوانی به‌طور منظم در مورد موضوعاتی که میخواهی بهتر بفهمی تبادل نظر کنی. در مورد نحوه “نحوه یافتن پارتنر زبان برای تقویت مکالمه به زبان آلمانی” قبلا طی مقاله‌ای به تفصیل بحث کرده‌ام که میتوانی مطالعه کنی.
در طول مکالمه میتوانی بلافاصله بپرسی که آیا چیزی را درست فهمیده‌ای یا خیر. این یک مزیت خیلی بزرگ است! تو میتوانی آنچه را که شنیده‌ای به‌طور مستقیم تکرار کنی یا آن را با کلمات خود از نو بازنویسی کنی. به این ترتیب تو کاملا با طنین کلماتی که باید برای موضوع انتخابی خود درونی‌سازی کنی سروکار داری . وقتی باز هم (دوباره) این کلمات را از دهان دیگران بشنوی، سریعتر آنها را درک خواهی کرد. همچنین بسیار مهم است که در طول مکالمه به تلفظ عادت کنی. به همین خاطر سعی کن که همیشه به صحبت‌کنندگان به آن زبان توجه کنی و از آنها تقلید کنی که چگونه صحبت میکنند.
به‌طور کلی صحبت با خود میتواند به تو کمک کند تا برای گفتگو با دیگران آماده شوی: شروع میکنی به آلمانی فکر کردن، کلمات را بهتر حفظ میکنی و همیشه روانتر صحبت میکنی. شنیدن صحبتهای خود به‌طور خودکار به تو کمک میکند تا منظور دیگران را بهتر درک کنی! اگر در رابطه با تلفظ آلمانی مشکل داری ، میتوانی به مقاله “آموزش کامل فونتیک زبان آلمانی با مثال‌های متعدد” رجوع کنی.
توصیه ۷: با گوش دادن به زبان آلمانی استراحت کن و از آن لذت ببر !
در پایان ، مهمترین توصیه : استرس زیاد نداشته باش. میدانم که گاهی اوقات با شنیدن جریان نامفهومی از کلمات به سادگی مایوس میشوی. اما گوشت بدهکار نباشه! (بیخیال!). چونکه میتوانی مقدار زیادی از متون آلمانی را به تنهایی از طریق کلمات کلیدی بفهمی. اگر تمایلی به تمرین سخت نداری ، میتوانی به زبان آلمانی به صورت غیرفعال گوش کنی. برای مثال به موسیقی آلمانی گوش بده . شاید این کار برایت لذت‌بخش باشد حتی اگر همه کلمات را نشناسی( تشخیص ندهی). این همچنین به تو کمک میکند تا به طنین و صدای آلمانی عادت کنی و از اینکه چگونه میتوانی در طول زمان بیشتر و بیشتر بفهمی شگفت‌زده خواهی شد.
منبع