اولین سوالی که به ذهن اکثر زبان‌آموزان آلمانی که خواهان تحصیل در آلمان و مهاجرت تحصیلی می‌باشند، خطور می‌کند، گردآوری لیست بهترین شهرهای زندگی و تحصیل در آلمان برای دانشجویان خارجی می‌باشد.
طبیعتا در کنار وجود فاکتورهای متعددی همچون رتبه‌بندی علمی دانشگاه، پذیرش از کدام دانشگاه، رشته‌ی تحصیلی، هزینه‌های زندگی، امکانات تفریحی، زیرساختهای شهری، امنیت و… تصمیمات شخصی نیز در پشت‌زمینه‌ی انتخاب شهر دخیل می‌باشند. در کنار موارد یادشده، وجود برخی از عوامل، سبب جذاب‌تر شدن یک شهر برای دانشجویان می‌گردد.
با توجه به تمامی موارد یادشده، بر اساس تجربیات دانشجویان خارجی، لیستی از شهرهای جذاب آلمان برای زبان‌آموزانی که خواهان تحصیل در دانشگاه‌های آلمان‌اند را گردآوری کردیم.
۱- شهر لایپزیگ (Leipzig)
یکی از مهمترین جذابیت‌های لایپزیگ برای دانشجویان خارجی، وجود خانه‌های اجاره‌ی ارزان دانشجویی و هزینه‌های کم زندگی می‌باشد، به طوریکه لایپزیگ به عنوان بهشت دانشجویان خارجی مشهور گردیده است.
در لایپزیگ ۱۶ مدرسهی عالی(Hochschule) وجود دارد. دانشگاه لایپزیگ که در سال ۱۴۰۹ تاسیس شده، به عنوان دومین دانشگاه قدیمی آلمان شناخته می‌شود. علاوه بر هنرکده‌‌های موزیک، فنی، اقتصاد، فرهنگ، گرافیک و … نیز زیرمجموعه‌ی دانشگاه لایپزیگ می‌باشند. لایپزیگ با ۵۶۰.۰۰۰ جمعیت بزرگترین شهر ایالت زاکسن بوده و دارای موزه‌ها، کلوب‌های دانشجویی، رستوران‌ها، کتاب‌خانه‌ها، پارک‌ها و … متعددی می‌باشد.
هزینه‌های زندگی دانشجویی در لایپزیگ
متوسط مخارج زندگی برای یک دانشجوی خارجی به صورت ماهیانه ۵۸۰ یورو می‌باشد. اجاره خانه‌های دانشجویی از ۱۵۰ یورو آغاز و به ۳۰۰ یورو ختم می‌شوند. تحصیل در لایپزیگ رایگان بوده و دانشجویان شهریه‌ی دانشگاهی را نمی‌پردازند و فقط باید مخارج جانبی هر ترم که حدود ۱۹۳ یورو می‌باشد را پرداخت کنند.
۲- شهر درسدن (Dresden )
درسدن در قلب ایالت زاکسن و در فاصله‌ی بسیار کمی از شهرهای برلین و پراگ قرار گرفته است. شهر میزبان بناهای تاریخی و معماری همچون Frauenkirche و Fürstenzug می‌باشد که چهره‌ای متفاوت به شهر بخشیده‌اند. درسدن دارای ۵۴۵.۰۰۰ جمعیت بوده و کمی کوچکتر از شهر لایپزیگ می‌باشد. علارغم جمعیت کم درسدن، سالیانه میزبان ۷ میلیون توریست می‌باشد که حکایت از جذابیت‌های فراوان شهر برای خارجی‌ها هست.
حدود ۴۵.۰۰۰ دانشجوی موجود در شهر، ۷% کل جمعیت درسدن را تشکیل می‌دهند که در ۱۲ دانشگاه و مدرسهی عالی به تحصیل مشغول می‌باشند. صرف نظر از دانشگاه فنی درسدن، ۱۰ مدرسهی عالی همچون هنرکده‌ی موزیک، هنرکده‌ی رقص و … نیز کاملا در محدوده‌ی داخلی شهر واقع شده‌اند. در سالهای گذشته درسدن توانسته به یکی از محبوب‌ترین شهرهای تحصیل دانشجویان خارجی مبدل شود.
درسدن دارای مناظر بکری برای عاشقان طبیعت می‌باشد و به عنوان شهر دوست‌دار محیطزیست نه تنها در آلمان بلکه در کل اروپا شناخته می‌شود به طوریکه دوچرخه یکی از نمادهای شهر می‌باشد.
هزینه‌های زندگی دانشجویی در درسدن
متوسط مخارج زندگی در شهر درسدن برای هر دانشجوی خارجی بالغ بر ۶۸۰ یورو در ماه بالغ می‌شود که به صورت ۲۷۴ یورو هزینه‌ی اجاره خانه‌ی دانشجویی، ۱۵۰ یورو خوار و بار و دیگر مخارج می‌باشد. تحصیل در درسدن رایگان بوده و دانشجویان شهریه‌ای برای دانشگاه نمی‌پردازند و فقط مکلف به پرداخت هزینه‌ی جانبی هر ترم که حدود ۲۰۰ یورو می‌باشد، هستند. علاوه بر آن می‌توانند با استفاده از کارت‌های دانشجویی، از وسایل حمل و نقل عمومی در شهر که شامل اتوبوس، قطاهار و … می‌باشند، به صورت رایگان استفاده کنند.
۳- شهر برلین (Berlin)
از سال ۱۹۹۹ که برلین به عنوان پایتخت آلمان انتخاب شد، با ۳ و نیم میلیون نفوس یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای آلمان می‌باشد. برلین یکی از بزرگترین کلان‌شهر‌ها و محبوب‌ترین شهرهای دانشجویی هست که همه‌ساله میزبان هزاران دانشجوی داخلی و خارجی می‌باشد.
برلین شهری چندفرهنگی، بین‌المللی، زیبا، چندزبانی، مدرن، تاریخی، توسعه‌یافته و رنگارنگ می‌باشد. به سبب وجود فستیوال‌ها، جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها، نهادها و مراکز اروپایی و بین‌المللی، ۱۴۴ موزه، اپراها، رسانه‌ها و …، برلین یکی از عمده شهرهای توریستی اروپا و جهان محسوب می‌شود.
سوای وجود دو دانشگاه Freie Universität و Humboldt که جزء دانشگاه‌های خوشنام آلمان و جهان می‌باشند، برلین میزبان مدارس عالی فنی، آکادمی هنر و دانشکده‌های فنی نیز می‌باشد. دانشگاه Freie Universität میزبان ۳۲.۰۰۰ دانشجو بوده و یکی از بزرگترین دانشگاه‌های آلمان قلمداد می‌شود.
دانشجویان در برلین می‌توانند با استفاده از کارت‌های دانشجویی در حین تحصیل از همه‌ی وسایل حمل و نقل عمومی به صورت رایگان استفاده کنند. شهر دارای ۴ دانشگاه دولتی، ۴ مدرسهی عالی دولتی و ۱۹ دانشکده‌ی فنی خصوصی می‌باشد. برلین با بیش ۵.۰۰۰ محقق محبوب‌ترین شهر برای دانشجویان بلندپرواز در علوم مختلف می‌باشد.
هزینه‌های زندگی دانشجویی در برلین
بزگترین بخش هزینه‌های ماهیانه در برلین صرف اجاره‌ی خانه‌ی دانشجویی می‌گردد که حدود یک سوم کل مخارج را تشکیل میدهد. به طور متوسط هزینه‌ی زندگی یک ماهه برای هر دانشجوی خارجی بالغ بر ۷۷۰ یورو می‌گردد.
تحصیل در برلین رایگان بوده و دانشجویان پولی بابت شهریه دانشگاه‌ها نمی‌پردازند، فقط حددو ۱۵۰ یورو برای هر ترم به عنوان هزینه‌های جانبی را پرداخت می‌کنند. علاوه بر آن، هر دانشجویی که در یکی از دانشگاه‌های برلین تحصیل را آغاز می‌کند، از سوی دولت ۱۱۰ یورو به عنوان پاداش خوش‌آمد‌گویی دریافت می‌کند.
۴- شهر فرانکفورت (Frankfurt )
فرانکفورت دارای ۷۳۰.۰۰۰ جمعیت بوده و میزبان حدودا ۶۰.۰۰۰ دانشجو می‌باشد. شهر فرانکفورت به عنوان مرکز فاینانس آلمان و به طبع آن اروپا شناخته می‌شود. دارای دانشگاه‌های مشهور متعددی همچون دانشگاه گوته، دانشگاه علمی کاربردی(Frankfurt University of Applied Sciences)، دانشگاه مدیریت و فاینانس(Frankfurt School of Finance & Management) و … می‌باشد. فقط ۴۶ هزار دانشجو در دانشگاه گوته به تحصیل مشغول می‌باشند. برای دانشجویانی که پس از اتمام تحصیل خواهان کار در شرکت‌ها و موسسات بین‌المللی‌اند، دانشگاه‌های فرانکفورت یکی از بهترین گزینه‌ها می‌باشند.
هزینه‌های زندگی دانشجویی در شهر فرانکفورت
به طور متوسط مخارج هر دانشجو به صورت ماهیانه بالغ بر ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ یورو می‌باشد که مهمترین بخش مخارج صرف هزینه‌های اجاره منازل دانشجویی می‌گردد. اجاره خانه‌های دانشجویی از ۳۰۰ یورو شروع و به ۶۰۰ ختم می‌شوند. تحصیل در فرانکفورت رایگان بوده و دانشجویان هزینه‌ای بابت شهریه دانشگاه نمی‌پردازند، فقط ملزم به پرداخت ۱۲۰ یورو هزینه‌ی جانبی هنگام ثبت‌نام می‌باشند.
۵- شهر هامبورگ (Hamburg)
هامبورگ ملقب به مروارید شمال بوده و با ۲ میلیون جمعیت یکی از بزگترین شهرهای آلمان محسوب می‌شود. شهر نزدیک به دریاهای بالتیک و شمال می‌باشد. به عنوان دانشجو می‌توان اوقات فراغت عالی را در این شهر زیبای بندری سپری نمود. هامبورگ بیشتر از هر شهر دیگری در آلمان دارای پل‌های تاریخی، برج‌ها، فضاهای سبز، بناهای معماری و … می‌باشد. به علت کیفیت زندگی یکی از شهرهای محبوب دانشجویان خارجی نیز محسوب می‌شود.
اکنون در هامبورگ ۱۹ مدرسهی عالی دولتی و خصوصی وجود دارد. بزگترین مرکز تحقیق شمال آلمان که در سال ۱۹۱۹ تاسیس شده، دانشگاه هامبورگ با دانشکده پزشکی می‌باشد. حدود ۴۱.۰۰۰ دانشجو در دانشگاه هامبورگ به تحصیل مشغول می‌باشند که محبوب‌ترین رشته‌های تحصیلی دانشجویان عبارتند از حقوق، علم اقتصاد، ریاضیات، علوم کامپیوتری و …دومین مدرسهی عالی در هامبورگ با ۱۶.۰۰۰ دانشجو دانشگاه HAW می‌باشد.
هزینه‌های زندگی دانشجویی در شهر هامبورگ
از ترم زمستانی ۲۰۱۲ شهریه‌های دانشگاه در هامبورگ برچیده شده تحصیل در دانشگاه‌ها رایگان می‌باشد، دانشجویان فقط ملزم به پرداخت هزینه‌های جانبی حدود ۳۰۰ یورو برای هر ترم می‌باشند. متوسط هزینه‌ی زندگی در هامبورگ برای یک دانشجو به صورت ماهیانه حدود ۷۵۰ یورو برآورد می‌شود که ۳۰۰ تا ۵۰۰ یورو از آن فقط صرف اجاره‌ی خانه دانشجویی می‌گردد.
۶- شهر فرایبورگ (Freiburg)
فرایبورگ در ایالت بادن-وورتمبرگ واقع شده و یکی از شهرهای آفتابی آلمان محسوب می‌شود و دارای ۲۳۰.۲۴۱ نفر جمعیت می‌باشد که حدودا ۳۰.۰۰۰ نفر از آن را دانشجویان خارجی و داخلی تشکیل می‌دهند. به عبارتی، ۱ نفر از هر ۷ شهروند ساکن فرایبورگ به تحصیل مشغول می‌باشد که این شهر را به یکی از محبوب‌ترین شهرهای دانشجویی آلمان مبدل کرده است. حدود ۱۶% از کل دانشجویان موجود در فرایبورگ را دانشجویان خارجی تشکیل می‌دهند.
شهر فرایبورگ به سبب طبیعت بکر، جنگل‌های سیاه و کاربرد انرژی‌های تجدیدپذیر با عنوان Green City شناخته می‌شود. برای دوست‌داران طبیعت و محیطزیست و همچنین دانشجویان ماجراجو یکی از بهترین گزینه‌ها محسوب می‌شود. فرایبورگ به عنوان شهر دوچرخه نیز معروف هست به طوریکه استفاده از دوچرخه در داخل شهر بسیار رایج می‌باشد.
فرایبورگ دارای ۶ دانشگاه و مدرسهی عالی هست که معروفترین و بزرگترین آنها، دانشگاه Albert-Ludwigs می‌باشد که در سال ۱۴۵۷ تاسیس شده است که با ۱۱ دانشکده و ۱۶۰ رشته‌ی مختلف، پذیرای دانشجویانی از ۱۰۰ ملت مختلف می‌باشد. علاوه بر آن مدارس پداگوژی و کاتولیک نیز در شهر وجود دارند.
هزینه‌های زندگی دانشجویی در شهر فرایبورگ
هزینه‌های زندگی دانشجویی در شهر فرایبورگ طبیعتا بنا به سبک زندگی متفاوت می‌باشد ولی متوسط مخارج برای یک دانشجوی خارجی به صورت ماهیانه بالغ بر ۷۷۰ یورو می‌شود که شامل اجاره منزل دانشجویی، تغذیه، پوشاک، خوار و بار، هزینه‌های ترم و اوقات فراغت می‌گردد. در فرایبورگ دانشجویان هزینه‌ایی بابت شهریه دانشگاه پرداخت نمی‌کنند فقط حدود ۱۴۵ یورو برای هر ترم به عنوان هزینه‌های جانبی ترم پرداخت می‌کنند.
۷- شهر آخن (Aachen)
در ایالت نوردراین-وست‌فالن واقع و یکی از شهرهای باستانی آلمان محسوب می‌شود و دارای آثار و بناهای تاریخی متعددی هست که جزء میراث جهانی غیرملموس یونسکو ثبت گردیده‌اند. در حقیقت آخن تلفیقی از آثار تاریخی و توسعه‌‌یافتگی مدرن می‌باشد. آخن دارای ۲۴۵.۸۸۵ نفر جمعیت می‌باشد که دانشجویان ۱۵% از کل جمعیت را به خود اختصاص داده‌اند.
شهر آخن امروزه به مرکز دانش و تکنولوژی تبدیل شده است. در واقع آخن با میزبانی مدرسهی RWTH به عنوان بزرگترین مدرسهی عالی تکنولوژی غرب اروپا شنا می‌شود. مدرسهی عالی RWTH در سال ۱۸۷۰ تاسیس شده است و امروزه دارای بیش از ۲۶۰ انستیتو می‌باشد. مدرسهی عالی فوق دارای ۴۷.۰۰۰ دانشجو در ۷۵ رشته‌ی تحصیلی مختلف می‌باشد.
دانشکده‌ی فنی آخن(FH Aachen) نیز در سال ۱۹۷۱ تاسیس شده و اکنون بیش از ۱۲.۰۰۰ دانشجو در آن به تحصیل مشغول می‌باشند. همکاری‌های مشترکی با صنایع مادر و دانشگاه در دانشکده‌ی فنی آخن صورت گرفته که ویژگی منحصر به فردی را به این دانشکه‌ی فنی بخشیده است.
هزینه‌های زندگی دانشجویی در شهر آخن
متوسط هزینه‌های زندگی دانشجویی به صورت ماهیانه در آخن حدود ۶۵۰ یورو می‌باشد که به علت نسبتا ارزانی آن را به یکی از محبوب‌ترین شهرهای دانشجویی تبدیل نموده است. در سال ۲۰۱۲ شهریه‌ی تحصیلی تمامی هزینه‌های دانشگاه‌های ایالت نوردراین-وست‌فالن حذف گردیده و تحصیل در دانشگاهی آخن رایگان می‌باشد. هزینه‌های جانبی برای هر ترم مدرسهی عالی RWTH حدود ۵۰۰ یورو می‌باشد.
۸- شهر اشتوتگارت (Stuttgart )
شهر دانشجویی اشتوتگارت با بیش از 600.000 نفر جمعیت، یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای ایالت بادن-وورتمبرگ می‌باشد. اشتوتگارت موقعیت ویژه‌ای از نظر اقتصادی در میان شهرهای آلمان را به خود اختصاص داده و چشم‌انداز عالی را برای شروع موفقیت‌آمیز زندگی شغلی و کسب و کار در آلمان را ارائه میدهد.
با وجود ۱۵۰۰ شرکت بزرگ و کوچک، پایتخت ایالت به عنوان مرکز برتر تکنولوژی و صنعت قلمداد می‌شود. به ویژه کارخانجات اتوموبیل‌سازی و ساخت قطعات سنگین در شهر قابل یافتن می‌باشد. در کنار صنایع یادشده اشتوتگارت در حوزه‌های فاینانس و پزشکی نیز سخنی برای گفتن دارد. شرکت‌های مشهور جهانی همچون دایملر، پورشه، بوش و … در اشتوتگارت کارخانجات متعددی را دارند. کمترین میزان نرخ بیکاری در آلمان نیز در اشتوتگارت ثبت گردیده است.
اشتوتگارت دارای شبکه‌ای عظیم و توسعه‌یافته از زیرساختهای حمل و نقل شهری می‌باشد به طوریکه روزانه حدود ۵۰۰ قطار شهری و تراموا مشغول حمل و نقل حدود ۱ میلیون مسافر می‌باشند. علاوه بر توسعه‌ی حمل و نقل شهری، دانشجویان نیز می‌توانند با استفاده از کارت‌های ویژه‌ی خود با هزینه‌های ناچیزی از تمامی وسایل نقلیه‌ی عمومی استفاده کنند.
اولین دانشگاه شهر در سال ۱۷۸۱ ساخته شده است. دانشگاه Hohenheim به سال ۱۸۱۸و دانشگاه اشتوتگارت به سال ۱۸۲۹ تاسیس گردیده‌اند. هر دو دانشگاه در حوزه‌های تحقیق و کارآموزی همکاری وسیع و نزدیکی باهم دارند. در مجموع اشتوتگارت میزبان ۲۲ مدرسهی عالی می‌باشد که ۷ تای آنها دولتی و باقیمانده خصوصی می‌باشند. شهر میزبان نزدیک به ۵۰.۰۰۰ دانشجو می‌باشد.
هزینه‌های زندگی دانشجویی در شهر اشتوتگارت
اشتوتگارت دارای ۳۳ کمپ دانشجویی با قابلیت میزبانی بیش از ۶.۷۰۰ نفر می‌باشند که اکثرا در نزدیکی مدارس عالی قرار دارند. هزینه‌ی یک اتاق دانشجویی به صورت ماهیانه حدود ۲۰۰ یورو می‌باشد. به واقع اشتوتگارت یک شهر ارزان برای دانشجویان نیست، هر چندکه توسعه‌ی شهر و وجود دانشگاه‌ها و صنایع مادر جذابیت ویژه‌ای را به شهر بخشیده است. ولی شهرهای نزدیک اشتوتگارت به سبب نزدیکی و اجاره‌ها‌ی بسیار ناچیز جزء اولویت‌های دانشجویان خارجی بشمار می‌روند.
تحصیل در اشتوتگارت کاملا رایگان بوده و دانشجویان ملزم به پرداخت شهریه نمی‌باشند. هزینه‌های جانبی هنگام ثبت‌نام نیز حدود ۱۶۵ یورو می‌باشد. هزینه زندگی دانشجویی در اشتوتگارت به صورت ماهیانه بالغ بر ۸۶۱ یورو تخمین زده می‌شود.
منابع: ۱، ۲، ۳